Een onschuldige vraag op het schoolplein: ‘Maartje, wat is het Engelse woord voor ‘regelneef’?’
‘Ehm…tja…….’
Kijk, ik ben geen lopend woordenboek. Mijn passieve kennis van het Engels is zeer groot, maar actief gebruik is toch anders.
Ik geloof in de kracht van een extern geheugen. Oftewel, in de joint forces van internet en woordenboek. Dat houdt mijn interne harde schijf flexibel, want ik onthoud alleen wat ik vaak gebruik. Het zorgt er ook voor dat ik niet terugval op geijkte, of net-niet-accurate vertalingen.
Tijdens mijn opleiding Engels werd het gebruik van omschrijvingen al genoemd als goede taalstrategie. Je zou dus kunnen volstaan met: ‘This is a person who can get anything done.” Maar enthousiast als ik ben (en geobsedeerd – just a tad!), wil ik wel graag weten wat de letterlijke vertaling is. Dus ben ik eens gaan zoeken naar het woord ‘regelneef’.
Wat betekent regelneef eigenlijk?
Daarbij stuitte ik direct op de vraag: wat betekent dit woord eigenlijk? Ikzelf versta eronder dat een regelneef iemand is die heel veel dingen regelt, organiseert.
Maar het internet houdt er een andere betekenis op na. Die maakt er iemand van die bemoeizuchtig is. Iemand die veel behoefte heeft aan controle. En met die betekenis is gedachten kom je toch op een heel andere vertaling.
Overigens hebben we het bestaand van de spotnaam te danken aan Van Kooten en de Bie, die tijdens één van hun sketches in 1977 (!) de ‘regelneef’ uitbeeldden. Deze Loet van Kooten was al een tijd werkloos en had zichzelf tot taak gesteld om van alles en nog wat te regelen. Van het met krijt omcirkelen van de drollen van de buurthond, tot het binnenhalen van vliegtuigen met twee koekenpannen (bron). Een regelneef in de bemoeizuchtige betekenis van het woord, dus.
De bemoeizuchtige variant
Deze regelneef steekt zijn neus graag in andermans zaken en bemoeit zich tot in detail met de organisatie van een activiteit. Daarbij is de ‘quidnunc’ de roddeltante en de ‘busybody’ is de nieuwsgierigaard.
*update*, aangeleverd via Facebook: Bas vulde me aan met twee prachtige termen:
- De kibitzer. Deze term komt overduidelijk uit het Jiddisch. We bedoelen daar iemand mee die ongevraagd advies geeft of commentaar levert.
- De marplot laat alles in de soep lopen door zich ermee te bedoelen.
Het organisatorische talent
‘Mijn’ betekenis is veel positiever: hij neemt anderen graag werk uit handen. Hij staat bekend om zijn praktische insteek en kan eigenlijk alles voor elkaar boksen. Deze Jan Doetal noemen we ‘Mr. Facilitator’. Of, als hij meer een technisch manusje van alles is, Mr. Fixer.
De formele regelneef
Heb je liever een wat formelere term? Dan kun je de term ‘acolyte’ gebruiken. Bijvoorbeeld in de zin: “Mr. Herrington has a team of acolytes ready to assist him in this project.”
Let wel: de assistent van een priester is ook een acoliet. Je zult dus nauwkeurig moeten zijn in je beschrijving van Mr. Herrington. Tenzij hij daadwerkelijk een priester is, natuurlijk.
Overigens is een acoliet een assistent, een ondergeschikte. Je kunt daarom ook kiezen voor het woord minion. Maar om iemand nu de benaming te geven van een felgeel wezen, dat bebrild en in tuinbroek kwaadaardige meesters dient…
Mijn voorkeur gaat uit naar Mr. Facilitator. Welke vind jij het leukst?
