Bondig en actief schrijven is een kunst. Een moeilijk aan te leren vaardigheid. Dat blijkt wel uit onze voorkeur voor lijdende vorm, ambtelijk taalgebruik en overbodige woorden.
Ik kan erover meepraten, hoor. Ik heb ooit een afstudeerrapport opgeleverd van 80 pagina’s. Het boekwerk stond symbool voor de inspanning die ik had geleverd – en die was behoorlijk! Helaas heeft niemand het ooit gelezen. Terwijl mijn levenswerk een enkele reis richting bureaula maakte, stelde mijn stagebegeleider de diagnose: je schrijft te wollig. In de 17 jaar die volgden, heb ik er een punt van gemaakt om actief en bondig te leren schrijven. In deze blogreeks deel ik een aantal tips met je.
Actief schrijven, wat is dat eigenlijk?
Een actief geschreven tekst is eenvoudig te begrijpen: je kunt je gemakkelijk een voorstelling maken van wat er bedoeld wordt. Of, zoals Schrijven Online stelt: actieve zinnen komen levendig over en lezen prettiger.
Dat klinkt goed! Waarom doen we dat dan zo weinig?
Zo heurt het
In de loop van ons leven lezen we veel – brieven, artikelen, notulen, rapporten, noem maar op. Door al dat lezen leren we hoe het moet. Ook als dat misschien niet de beste manier van schrijven is. Dit verklaart waarom we officiële e-mails beginnen met termen als ‘ langs deze weg’. Het verklaart waarom we onszelf aanspreken met ‘ ondergetekende’. En waarom we langdradige, passieve zinnen gebruiken.
Indruk maken
Daarnaast vinden we dat sommige woorden deftiger klinken dan andere. Die woorden gebruiken we wanneer we indruk willen maken, bijvoorbeeld met een sollicitatiebrief. Ken je de zin: ‘Ik hoop spoedig van u te horen’. Zou je dat ooit tegen iemand zeggen?
Het doel van de tekst
Ten slotte verwarren we wel eens het doel van de tekst. En met ‘we’ bedoel ik ‘ ik’. Ik lees graag historische romans: kunstig geschreven verhalen, waarin emotie en tijdsbeeld in prachtige beschrijvingen tot uiting komen. Deze schrijfstijl ambieerde ik in mijn onderzoeksrapport. Tot grote frustratie van mijn opdrachtgever, een manager in tijdnood die liever een opsomming van verbeterpunten had gezien. Moraal van het verhaal: verdiep je in je lezers en pas je aan hen aan.
Hoe doe je dat, actief schrijven?
Actief schrijven doe je door:
- Actieve in plaats van passieve zinnen te formuleren
- Zinnen in te korten
- Moeilijke woorden te vermijden
In de komende weken werk ik deze tips uit in aparte blogberichten.
