Tekstbakstenen - en hoe je een tekst leesbaar houdtNietsvermoedend klikte ik op de link. Ischias: wat is dat eigenlijk? Maar in plaats van een antwoord op die vraag, werd ik om mijn oren geslagen met een tekstbaksteen.

Wat zijn tekstbakstenen?

Ken je ze? Van die lange, compacte lappen tekst? Vaak hebben ze een klein corps en soms bestaan ze uit lange zinnen. Niet zelden zijn ze in de lijdende vorm geschreven. Of ze bestaan uit een lange lijst van opsommingen, bijzinnen of andere tekstuele constructies. Tekstbakstenen noem ik ze. Geschreven met de beste bedoelingen, door mensen die het beeldscherm behandelen als drukwerk. Met alle gevolgen van dien.

Kijk, dit is er zo één:

Voorbeeld van een tekstbaksteen

De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik deze tekst wat heb samengenomen om mijn punt duidelijk te maken. De originele tekst was ook lastig leesbaar, maar niet zo erg als deze.

Waarom lezen vanaf een beeldscherm moeilijk is

Wat is hier nu zo slecht aan?

Onderzoek door onder meer Dartmouth University, Scientific American, Science Direct en Jacob Nielsen heeft aangetoond dat we:

  • informatie vanaf een beeldscherm minder goed tot zich nemen, begrijpen en onthouden.
  • slechter scoren op online tests dan wanneer ze diezelfde test op papier maken.

Dit heeft een aantal redenen.

 

Navigeren door online teksten is moeilijkNavigeren is moeilijker

Allereerst verplaatst je je online moeilijker door een tekst. In een boek onthoud je namelijk waar iets stond. Zo vind je het gemakkelijk terug. Maar online? Als iets bovenaan de pagina stond, was dat dan vóór- of nadat je ging scrollen? Zeker bij grote lappen tekst, zoals bovenstaand voorbeeld, is het erg lastig om je weg te vinden.

Dit geldt overigens niet alleen voor computerschermen – ook bij e-boeken blijkt dit lastig. Zelf lees ik op mijn e-reader graag fictie, maar bij studieboeken kies ik voor papier. Dat komt omdat ik regelmatig terugblader en dat is digitaal verschrikkelijk moeilijk: er is geen linker- of rechterpagina en je ziet aan een e-reader niet of je aan het begin of het eind van het boek bent. Deze ‘tactiele ervaring’, zoals ze in een van de onderzoeken omschreven, blijkt belangrijk. Het ontbreekt echter bij beeldschermteksten.

 

Online lezen is vermoeiendOnline lezen is vermoeiend

Ook het beeldscherm zelf maakt het ons moeilijk. Ik betrap mezelf er regelmatig op dat ik met toegeknepen ogen en verkrampte rug aan het lezen ben. Vooral als ik me door tekstbakstenen heen worstel.

70% van de mensen die regelmatig achter een computer zit, klaagt wel eens over slechter zicht, hoofdpijn en droge, of zelfs pijnlijke ogen. Herken jij dit? Dan heb je last van het ‘computer vision syndrome’.

 

Webteksten schrijven - heatmap in f-vorm: Marketingfacts

We vinden online is minder belangrijk

Ten slotte blijkt dat mensen een andere houding hebben ten opzichte van online informatie. We lijken ze minder serieus te nemen dan hun papieren tegenhangers.

Zo scannen we meer dan dat we lezen en zoeken dan naar specifieke woorden. Kijk maar eens naar bovenstaande heat map. Op deze afbeelding zie je waar onze ogen langer zijn blijven hangen (de rode vlekken) en waar we nauwelijks naar keken (de blauwe vlekken).

We lezen ook minder vaak terug en controleren niet of we het nog begrijpen. Onze ‘metacognitieve leerregulatie’ staat niet aan, zeg maar.

Maar Google houdt van lange teksten. Hoe moet dat nu?

De zoekmachine redeneert dat als je veel te vertellen hebt, het wel interessant moet zijn. Hoe kun je jouw worstelende lezers nu overtuigen dat jouw tekst hun tijd en inspanning waard is? En hoe zorg je ervoor dat ze niet afhaken voor jij je punt hebt gemaakt?

Daar zijn veel verschillende manieren voor, variërend van toptitels en pakkende inleidingen, tot slimme ‘haakjes’, actieve zinsbouw en een felrode pen die overbodige woorden schrapt. Ik kan je er heel veel over vertellen.

Op lay-out gebied kun je deze tips toepassen:

  • Gebruik tussenkopjes
  • Gebruik afbeeldingen
  • Houdt alinea’s kort
  • Gebruik opsommingstekens

Wat je met al deze zaken doet, is een ruimte creëren: een korte adempauze, waardoor de baksteen uiteenvalt in behapbare brokken. Deze tips bieden bovendien de mogelijkheid om te scannen – je lezers doen dat toch, dus je kunt er maar het beste aan tegemoet komen.

Wil je meer weten over het optimaliseren van teksten voor beeldschermen? Of wil je oefenen met het verbeteren van jouw online teksten? Laat het dan weten, want ik heb een paar leuke en leerzame oefeningen voor je!

 

 

Ebook 10 gouden schrijftips om klanten te trekken en te behouden

Mijn naam is Maartje Roozeboom – van beroep online tekstschrijver, van nature nieuwsgierig. Ik help je om jouw dienst overtuigend te presenteren, op een manier die jouw persoonlijkheid weerspiegelt.

Wil jij meer schrijftips? Download dan mijn gratis e-boekje ’10 gouden schrijftips om klanten te trekken en te behouden’.Tekstbakstenen - en hoe je een tekst leesbaar houdt